Dolar satışı kampanyaları spekülatörlerin işine yarıyor
Doların 9,25 TL’yi aşması ve piyasalardaki belirsizliğin Merkez Bankası, TÜİK üzere kurumların bağımsız ve özerk olmamasından kaynaklandığını belirten MEF Üniversitesi İktisat Kısmı Lideri Prof. Dr. Onur Başer, “Eninde sonunda eski sisteme dönülecek, ancak bu süreçte ekonomik olarak çok insanın canı yanacak” dedi.
MEF Üniversitesi İktisat Kısmı Lideri Prof. Dr. Onur Başer, dolardaki yükselişin sebebinin kurumların bağımsızlığını ve özerkliğini yitirmesi olduğunu söyledi. Başer, insanlara dolar satışı için davette bulunmanın spekülatörlerin işine yaradığına dikkat çekerek, “Türkiye’de kampanya yaparak ellerinizde doları satın, dolar düşsün demek 100 trilyon dolardan fazla bir piyasaya bunun tesirinin olacağını düşünmek en çok bu telaffuzlara inananların canını yakar” dedi.
Paranın bedelinin artmasının, rastgele bir mal ve hizmetin bedelinin artması üzere, arz talep bağına bağlı olduğunu belirten Başer, Türkiye’de son vakitlerde görülen kıymet kayıplarının Türk lirasına talebin azalmasına bağlı olduğunu kaydetti. Başer, “Türkiye’de kurumların bağımsızlığı üzerindeki algı ile liyakat sahibi insanların karar verme yetkilerinin olmaması meçhullüğü artırıyor. Bu da TL’nin emniyetli bir liman aramasına yol açıyor ve yatırımcı dolar, euro, altına yöneliyor. Pandemi mühletini göz önünde bulundurduğumuzda ve Türkiye üzere gelişmekte olan ülkeleri karşılaştırdığımızda doların 5.40-5.50 TL bandında olması gerekirken, 9,25 TL’lere gelmesi, yani beklenenden yüzde 70 daha bedelli olması Türkiye’de kurulmaya çalışan yeni sistemin risk primiyle ilintilidir” diye konuştu.
Birçok ülkede Merkez Bankası, TÜİK üzere kurumların bağımsız ve özerk olmasının yıllardan gelen öğrenilmiş bir iktisat bilgisinin sonucu olduğunu aktaran Prof. Başer, bu sistemi değiştirmeye çalışmanın iktisatta olumsuz sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti. “Eninde sonunda eski sisteme dönülecek, ancak bu süreçte ekonomik olarak çok insanın canı yanacak” diyen Başer, faizlere dışarıdan müdahale etmenin de beklenen sonucu vermeyeceğini tabir etti.
Dolar satışı spekülatörler için fırsata dönüşüyor
Başer, kelamlarına şöyle devam etti: “Tüketimi artırarak üretimin canlanmasını istemek ve bunu dışarıdan faiz indirimi müdahalesiyle yapmak sonucu değiştirmiyor, zira tüketici kredi faizleri uzun devir istikrar üzerine fiyatlanıyorlar. Bütün tüketici kredi faizleri faiz indiriminde yükseldi. Kısa devir ticari kredi faizlerinde indirim sağlansa da bu faizi kullanan üretici, ürettiği malı satacak müşteri bulamayacak, zira müşterilerin kredi faizleri de artıyor. Mevduat faizlerine birebir yansıyan bu faiz indirimleri, vatandaşın TL mevduat hesaplarından dolara geçmesini yol açtığı için dolar daha çok artıyor. Türkiye’de daha evvel yapıldığı üzere kampanya yaparak ‘ellerinizdeki doları satın, dolar düşsün’ demek, 100 trilyon dolardan fazla bir piyasaya bunun tesirinin olacağını düşünmek, en çok bu telaffuzlara inananların canını yakar. Daha evvel yapıldığı üzere rezervlerden satış yaparak, insanlara davette bulunarak dolarlarını sattırıp dolara müdahale etmek spekülatörler için anlık bir durum olarak görülüyor ve fırsata dönüştürülüyor. Doları Merkez Bankası’ndan ve vatandaşın cebinden çıkarıp spekülatörlerin cebine koyuyorsunuz.”
Kurumların bağımsızlığı teminat altına alınmalı
Ekonomik kurumlar bağımsızlığı demokratik kurumlar tarafından garanti altına alınmadıkça, insanların dolara talebini azaltmanın ve yabancı sermayenin ülkeye çekilerek TL’ye talebi artırmanın mümkün olmayacağına belirten Başer, “Ağustos 2018’de, o günkü ekonomik karar düzeneğinin daveti doğrultusunda, 100 dolarını bozan herkese ücretsiz döner ekmek veren esnafa inanan beşerler 10 TL’lik döner ekmeği, 350 TL’ye yemiş oldular. Kurumların bağımsızlığına geçilir geçilmez satılacak birinci yatırım aracı dolar olur, zira doların yüzde 70’lik çok değerlendirmesine sebep olan düzenek ortadan kalkacak” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
