Bayanlar, sürdürülebilir turizmde yeni rotayı keten ipliğiyle dokuyor
Sinop’un Ayancık ilçesi, Gelecek Turizmde programı kapsamında gerçekleştirilen “Ayancık’ta Ketenin Yolculuğu” projesi ile sürdürülebilir turizmin yeni rotalarından biri olmaya hazır. Proje ile, Ayancık’ın keten bezi ve keten ipi yapma sanatının tekrar canlandırılması, bölgenin coğrafik işaretli Ayancık keteni kültürel mirasının korunması ve bölgenin kültürel ve doğal bedelleriyle sürdürülebilir turizme kazandırılması hedefleniyor.
Ayancık’ta Ketenin Seyahati projesi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNDP ve Anadolu Efes iş birliğiyle gerçekleştirilen Gelecek Turizmde kapsamında hayata geçirildi. Projenin tanıtım toplantısı, Sinop’un yakın vakitte geçirdiği sel felaketi sebebiyle Gelecek Turizmde’nin bir diğer projesine mesken sahipliği yapan Şile-Ovacık’ta gerçekleşti. Ayancık’ta Ketenin Seyahati projesinde, keten bezi ve keten ipi yapma zanaatinin canlandırılması amaçlanırken, coğrafik işaretli Ayancık Keteni’nin üretim süreçlerini kapsayarak oluşturulan turizm rotasıyla ilçenin, sürdürülebilir turizmin yeni odaklarından biri haline gelmesi de hedefleniyor.
Keten bezi ve keten ipi üretimi 1990’lı yıllara kadar Ayancık’ın temel geçim kaynaklarından biriydi. Proje ile, unutulmaya yüz tutan bir üretim formu canlandırılırken, bayanlara da istihdam imkanı yaratıldı. Proje kapsamında “Keten Evi” ismiyle ip imal atölyesi kuruldu. 16 bayan, İŞKUR dayanağıyla aldıkları keten ipi üretimi kursu sonrası Keten Evi’nde istihdam edildi. İki köyde keten ekimi yapılarak atıl durumdaki tarım topraklarında keten tarımı tekrar canlandı. Ayrıyeten sürdürülebilir moda akımının öncü isimlerinden Zeynep Tosun’un danışmanlığında Ayancıklı bayanlar tarafından keten sofra koleksiyonu üretildi.
Ayancıklı bayanların keten sofra koleksiyonunda Zeynep Tosun imzası
Sürdürülebilir modanın öncü tasarımcılarından Zeynep Tosun keten ile yapılabilecek eserler konusunda projeye danışmanlık verdi. Eğitimlere katılan Ayancıklı bayanlar tarafından Zeynep Tosun ile birlikte keten sofra koleksiyonu hazırlandı. Eser geliştirme çalışmaları sonrasında ortaya çıkan koleksiyonda, servis peçeteleri, bardak altlığı, bardak tutacağı, peçetelik, masa örtüsü üzere eserler bulunuyor. Koleksiyon, yaşanan sel felaketinin yaralarını sarmak için Ayancık’ın yanı sıra bir başka Gelecek Turizmde projesi olan ‘Ovacık’ta bir Gün’ kapsamında Şile’de de satışa sunulacak.
Şile’den Sinop’a bayan dayanışması
Dünyanın geleceği için herkese bir misyon düştüğünü, kendisinin de modada sürdürülebilir bir yaklaşımla tasarım yaptığını belirten Zeynep Tosun; “Tasarımlarımda kullandığım ketenin iplik olarak yapılışı çok eski metotlara dayanıyor. Bizler de bu kadar emek ile iplik olan ve dokunan keteni sofralarımıza taşırsak insanlara ulaşabiliriz diye düşündük. Ayancıklı bayanlar Türkiye’nin farklı bölgelerinde kullanılan birçok farklı teknikle keteni işledi ve ortaya çıkan koleksiyon ile keteni hayatımıza tekrar kazandırdı”dedi.
Etkinlikte konuşan Anadolu Efes Türkiye Kurumsal Bağlantı ve Bağlantılar Yöneticisi Selda Susal Saatçi, projenin sürdürülebilir turizm ve toplumsal tesir açısından değerine değindi. Saatçi “Topluma yaptığımız katkılarla yarattığımız toplumsal faydayı geleceğe yatırım olarak görüyoruz. Gelecek Turizmde bu bağlamda 2030 sürdürülebilirlik hedeflerimizdeki “Sosyal Etkimizi Artırıyoruz” başlığımız kapsamındaki kıymetli programlarımızdan biri. Gelecek Turizmde ile Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden ‘faydalı ve sürdürülebilir turizmin desteklenmesi’, ‘tam istihdam ve eşit fiyatlı, beşere yakışır iş’ başta olmak üzere toplamda 17 amaca uygun çalışmalar üretiyoruz. Gelecek Turizmde ile aslında her projenin ve bölgesinin kıssasına dahil oluyoruz. Ayancık’ta Ketenin Seyahati projesiyle, coğrafik işaretli ve kadim bir kültüre sahip Ayancık Keteni üretiminin tekrar canlandırarak burada alternatif bir turizm rotası oluşturulmasına takviye verdiğimiz ve burada da bayanların istihdam edilmesine katkı sağladığımız için çok mutluyuz” diye konuştu. Saatçi ayrıyeten, Anadolu Efes olarak 14 yıldır yürüttükleri Gelecek Turizmde programının iki projesi ortasında oluşan bayan dayanışmasının altını çizerek, “Bugünün bir öteki değeri de Şile Ovacıklı bayanların, sel felaketi sebebiyle güç vakitler geçiren Ayancıklı bayanlara atölyelerini açarak çok hoş bir dayanışma örneği göstermeleri. Bununla da yetinmediler, artık Ayancık’ın eserleri Şile’deki atölyede de satışa sunulacak ve bu sinerji bayanlar için farklı bir gelir modeline daha dönüşecek.” sözlerini kullandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Turizm Uzmanı Beril Yamaner, “Bakanlık olarak temel maksadımız turizm potansiyeli olan alanların potansiyellerinin kıymetlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek ve böylelikle turizm faaliyetlerini çeşitlendirmek, turizmden elde edilen geliri artırmak. Bu kapsamda yürüttüğümüz kıymetli çalışmalardan birisi de güçlü iştirak yapısıyla 14 yıldır Türkiye’nin farklı bölgelerinde sürdürülebilir turizm teşebbüslerini desteklediğimiz Gelecek Turizmde. Ayancık’taki yürüttüğümüz proje ile hem kültür hem de tabiat turizmine katkı sağlarken, keten bezi ve keten ipi yapma zanaatini yine canlandırdığımız ve bayanlara gelir kaynağı oluşturduğumuz için memnunuz. Projenin başından beri hedeflediğimiz projeler ortası güçlü iş birliği ve tecrübe paylaşımını Ovacık’ta Bir Gün ve Ayancık’ta Ketenin Seyahati projeleri ile hayata geçirmiş olduk.” dedi.
UNDP Türkiye Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Büyüme Portföyü Yöneticisi Mustafa Yurdupak; “Pandemi ve akabinde gelen orman yangınları ve sellerden Türkiye’de en çok etkilenen dallardan biri turizm oldu. UNDP olarak sürdürülebilir turizm çalışmalarımızda lokal ekonomik kalkınmaya dayanak olurken kimseyi geride bırakmayarak bayanların toplumsal ve ekonomik güçlenmesi, istihdam yaratılması ve doğal ve kültürel pahaların korunması için çalışıyoruz. Gelecek Turizmde kapsamında desteklediğimiz projelerde bayan dayanışmasının hoş örneklerine şahit oluyoruz. Ovacık’ta Bir Gün ve Ayancık’ta Ketenin Seyahati projeleri, sürdürülebilir turizmin bayanların güçlenmesine katkısını ortaya koyan yereldeki değerli örnekler.” dedi.
İp eğirme, İnaltı kanyonu, Akgöl, keten tarlaları… tümü Sinop Ayancık rotasında
Sinop Usta Öğreticiler Derneği, Ayancık Köylere Hizmet Götürme Birliği, Ayancık Halk Eğitim Merkezi ve Ayancık İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yürütülen proje kapsamında birinci olarak, “Keten Evi” ismiyle ip imal atölyesi kuruldu. 16 bayan İŞKUR takviyesiyle aldıkları keten ipi imali kursu sonrası Keten Evi’nde istihdam edildi. İnaltı ve Söküçayırı köylerinde keten ekimi yapılarak atıl durumdaki keten tarım yerleri yine canlandırıldı, keten tarımı yaygınlaşmaya başladı. Proje ile Ayancık’a kazandırılan ‘’Keten Evi’’, keten tarlaları ve Ayancık ilçesinin gezilip görülmesi gereken turizm noktalarının yer aldığı harita çalışmaları başlatıldı. Bu kapsamda bölgenin keten tarlaları ve İnaltı kanyonu, İnaltı mağarası ve Akgöl üzere doğal miras alanlarından geçen keten rotası oluşturulacak. Rotalar üzerindeki Keten Evi’ne çeşitler düzenlenerek ziyaretçilerin keten ipi üretimini deneyimlemeleri sağlanacak. Oluşturulan rotalarla yapılacak aktiviteler ile ziyaretçilere özel ilgi ve tecrübe turizmi imkânı sağlanması hedefleniyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
