Elektriğe “sessiz zam” yapıldı

Elektrik maliyetlerindeki artışlar kademeli olarak tüketicilere yansımaya başladı. Elektrik tedarikçisini değiştirmemiş yüksek tüketimli tüketicilere uygulanan ve Son Kaynak Tedarik Tarifesi ismi verilen tarifenin elektrik fiyatları, öbür tüketicilere uygulanan ulusal tarifelerden farklı olarak belirleniyor. İlgili periyottaki net elektrik tedarik maliyetinin üzerine yüzde 9,38’lik marj eklenerek belirlenen bu tarifeler, evvelki devirde aylık faturası 700 bin TL olan tüketicileri kapsıyordu. EPDK’nin son aldığı kararla birlikte bu kapsam aylık 300 bin TL fatura fiyatına düşürüldü. 1 Ocak’tan itibaren geçerli olacak bu karar, daha fazla üreticinin ve iş yerinin çok daha yüksek fiyattan elektrik kullanmasına neden olacak.

Elektrik maliyetleri yılbaşından bugüne yüzde 83 arttı

Elektrik maliyetlerindeki artışlar gündemdeki sıcaklığını koruyor. Elektrik tarifeleri karşılaştırma sitesi encazip.com’un yaptığı tahlile nazaran bu yılın Ocak ayında elektrik piyasasında 0,406 TL olan net elektrik tedarik maliyeti, Ekim ayının birinci 25 günü ortalamasında 0,742 TL’ye ulaşarak yıl içinde yüzde 83’lük artış gösterdi. Bu artışın sebeplerinin başında bilhassa kömür ve başka kaynaklarındaki fiyat artışı ile kurdaki süratli artış geldi.

Elektrik maliyetleri daha da artacak

EPDK tarafından bu ay alınan bir başka kararla elektrik piyasasındaki tavan fiyat uygulamasında güncellemeye gidildi. Elektrik fiyatlarının belirlendiği piyasada evvelki devir için kilovatsaat başına 0,718 TL olan tavan fiyat, bu kararla birlikte bu ay için 1,078 TL’ye yükseltildi. Karara nazaran tavan fiyatlar, ilgili devirden evvelki 12 ayın elektrik maliyetleri baz alınarak belirlenecek. Son 12 ayda elektrik maliyetlerinin önemli bir artış eğiliminde olması tavan fiyatın da her ay yükselmesine neden olacak. Başka taraftan döviz kurlarında yaşanan süratli artışın, yaklaşık yüzde 70’i dövize endeksli olan elektrik piyasasındaki maliyetlere tesirinin önemli derecede olumsuz olması bekleniyor.

Üretici elektriğine sessizce yüzde 10 artırım yapılmış oldu

Elektrik maliyetlerindeki artış, ayda 700 bin TL ve üzerinde elektrik tüketimi olan tüketicilere yansımıştı. encazip.com’un tahliline nazaran bu tüketicilerin elektrik faturaları, Ekim ayındaki aktüel maliyetler baz alındığında evvelki aya nazaran yaklaşık yüzde 15 daha yüksek gelecek. Kapsamı genişleyen Son Kaynak Tedarik Tarifesi artık aylık 300 bin TL ve üzerinde fatura ödeyen elektrik kullanıcılarını da kapsayacağından önümüzdeki periyotta çok daha fazla üretici ve iş yeri, piyasada artış gösteren elektrik maliyetlerinden etkilenecek. Yeni uygulama 1 Ocak’tan itibaren yürürlüğe girecek ve Ekim ayının birinci 25 günlük piyasa fiyatlarına nazaran dağıtım bedeli ve vergilerin sabit kalması durumunda, bu tüketicilerin elektrik faturaları en az yüzde 10 daha yüksek gelecek.

Artan maliyetler yeniden üreticinin sırtına yüklendi

Bu uygulama ile birlikte elektrik maliyetlerindeki artışlar, üreticilere ve iş yerlerine yüklenecek ve düşük tüketimli tüketicilere uygulanacak elektrik fiyatları daha denetim edilebilir düzeyde olacak. Ancak bu değişiklik, üretici girdi maliyetlerini önemli formda artıracağından tüketici eserlerinin fiyatları bundan olumsuz etkilenecek ve gerçek tesir yeniden tüketici tarafından hissedilecek.

Elektrik fiyatlarının artmasının asıl sebebi yüksek kur

Elektrik piyasasındaki son gelişmeleri ve fiyat artışlarını kıymetlendiren encazip.com’un kurucusu Çağada KIRIM, “Elektrik maliyetleri tüm dünyada rekor üstüne rekor kırıyor. Ülkemiz piyasasında, bilhassa doğal gaz tarifelerinin belirleniş formu nedeniyle küresel güç krizi daha sonlu hissediliyor. Lakin öbür taraftan yaklaşık yüzde 70 oranında dövize bağlı olan piyasamızda, yüksek kurun tesiri hayli sert hissediliyor.” formunda konuştu.

Yüksek üretici fiyatının gerçek mağduru hane halkı olur

Maliyetlerdeki artışların tüketicilere yansıtılmasındaki adaletsizliğin en çok hane halkına ziyan vereceğinin altını çizen Kırım, kelamlarına şu halde devam etti: “Son Kaynak Tedarik Tarifesi kapsamındaki tüketicilerin sayısının artması, daha çok üretici ve iş yeri için daha yüksek elektrik faturası manasına geliyor. Çünkü bu tarife direkt olarak piyasa maliyetlerine bağlı olarak belirlendiğinden kapsam dâhilindeki kullanıcıların elektrik fiyatları, maliyet artışlarından direkt etkileniyor. Böylelikle artan elektrik maliyetleri iş yerleri ve üreticilere yüklenirken hane halkının elektrik faturalarının daha düşük tutulması hedefleniyor. Bu yaklaşım birinci bakışta hakikat üzere gözükse de aslında hem tüketici hem de ülke iktisadı için epey tehlikeli. Meskenler için elektrik fiyatları düşük olsa da gerekli artırımın üreticiye yansıtılması ile üretim maliyetleri artıyor ve böylelikle tüm tüketim eserlerinin fiyatı artıyor. Elektrik maliyetlerinin tüm abone kümelerine eşit olarak yansıtılması ile hane halkı görece yüksek elektrik faturası ödeyecek olsa da başka tüketici eserlerindeki fahiş fiyat artışlarının önüne geçilebilir.”