Türkiye İMSAD, yapı dalı ve iktisat etrafları tarafından dikkatle izlenen aylık bölüm raporunu açıkladı. ‘Türkiye İMSAD Ekim 2021 Dal Raporu’na nazaran, temmuz ayında yaşanan uzun resmi tatiller ile gerileyen inşaat gereci sanayi üretimi, ağustos ayında çalışma gün sayısının olağanlaşması ile geçen yılın ağustos ayına nazaran yüzde 15,6 artarak tekrar yüksek bir aylık büyüme gösterdi. İç ve dış pazarlarda yükselen talebin tesiriyle 2021 yılının birinci 8 ayında ise inşaat gereci sanayi üretiminde geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 26 artış gerçekleşti.
İnşaat materyali kesiminin çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan ‘Ekim 2021 Kesim Raporu’nda şu tespitler yer aldı: İnşaat materyali sanayi üretimi ağustos ayında geçen yılın ağustos ayına nazaran yüzde 15,6 arttı. Temmuz ayında yaşanan uzun resmi tatiller ile gerileyen üretim, ağustos ayında çalışma gün sayısının olağanlaşması ile yeniden yüksek bir aylık büyüme gösterdi. İnşaat gereçlerine yönelik iç ve dış talep ağustos ayında da devam etti. Talep tarafında olumlu eğilim sürdü. 2021 yılının birinci 8 ayında ise geçen yılın birebir periyoduna nazaran üretim artışı yüzde 26 olarak gerçekleşti. İç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki değerli talep artışı bu büyümede tesirli olmaya devam etti. 2021 yılının birinci 8 ayında 22 alt bölümün tamamında üretim 2020 yılı tıpkı devrine nazaran arttı.
2021 yılı birinci 8 ayında tekrar tüm alt kesimlerin üretimi birebir vakitte çift haneli ve yüksek oranlarda oldu. En yüksek üretim artışı yüzde 59,1 ile seramik sıhhat gereçlerinde gerçekleşti. Tuğla ve kiremit üretimi yüzde 45,8, kilit ve donanım eşyası üretimi yüzde 41,8, yalıtımlı kablolar üretimi yüzde 40, demir çelik radyatör üretimi yüzde 39,1 arttı. Isıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 36,9, seramik kaplama gereçleri üretimi yüzde 35,7 ve plastik inşaat gereçleri üretimi yüzde 33,7 büyüdü. Yılın birinci 8 ayında başka alt kesimlere nazaran daha yavaş üretim artışı gösteren eserler metalden kapı ve pencereler, metal yapı ve yapı kesimleri ile çimento oldu.
İnşaat bölümü itimat endeksi ekimde 1,5 puan geriledi
İkinci çeyrek periyotta durağanlaşan inşaat dalı itimat endeksi üçüncü çeyreği gerileme ile kapattı. Yüksek dönemin sonuna gelinirken mevcut işler ve alınan yeni iş siparişleri de azalmaya başladı. Buna bağlı olarak itimat endeksi ekim ayında bir evvelki aya nazaran 1,5 puan gerileme gösterdi.
Mevcut inşaat işleri düzeyi ekim ayında 3 puan azaldı
İnşaat bölümünde mevcut işler düzeyi temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesiyle birlikte değerli bir sıçrama göstermişti. Temmuz-Eylül periyodunda mevcut işler kıymetli ölçüde artmıştı. Ekim ayında ise mevcut işler düzeyi tekrar gerileme gösterdi. Mevcut işler düzeyi bir evvelki aya nazaran 3 puan düştü. İnşaat maliyetlerindeki artış yeni iş başlangıçlarını sınırlamaya başladı. Mevsimsellik de birtakım bölgelerde tesirini gösterdi. Buna bağlı olarak inşaat kesiminde mevcut işler klasik gerileme sürecine girdi.
Yeni alınan inşaat işleri düzeyi ekimde 1,6 puan geriledi
Alınan yeni iş siparişleri eylül ayındaki durağanlaşmanın akabinde ekim ayında bir evvelki aya nazaran 1,6 puan gerileme gösterdi. Mevsimsellik de kimi bölgelerde tesirini göstermeye başladı. Olağanlaşma ve tam açılmanın yeni alınan iş siparişleri üzerindeki olumlu tesirinin de giderek ortadan kalktığı görüldü.
İnşaat dalında tekrar yapılandırılan kredi büyüklüğü 12,43 milyar TL’ye ulaştı
Türkiye iktisadında Ağustos 2018’de yaşanan finansal dalgalanmanın akabinde firmaların kredi riskleri yükselmişti. İnşaat kesimi de bu dallar içinde yer almıştı. Artan kredi risklerinin yarattığı finansal baskının azaltılması maksadıyla 19 Temmuz 2019 tarihinde 5411 Sayılı Bankacılık Kanununa süreksiz 32. husus eklemiş ve bu hususla BDDK tarafından hazırlanan çerçeve mutabakatı kapsamında yer alan firmaların finansal kuruluşlara olan borçlarının yine yapılandırılması imkanı sağlanmıştı. 2 yıl için uygulanan bu hususun mühleti Temmuz 2021’de 2 yıl daha uzatıldı. Bu unsur kapsamında 25 milyon TL üzerinde kredi borcu olan firmalar için büyük ölçekli uygulama, 25 milyon TL altında kredi borcu olan firmalar için ise küçük ölçekli uygulama yapılıyor.
Bu uygulamanın yanı sıra 2020 yılında yaşanan pandemi nedeniyle bölümlere ek ve uygun şartlar ile kredi imkanları sağlanmış, ayrıyeten geri ödenmeyen kredi borçları ile ilgili olarak yasal takip yasağı getirilmişti. 30 Eylül 2021 tarihi prestijiyle yasal takip yasağı kaldırıldı. Bu çerçevede geri ödenmeyen krediler ile ilgili yasal süreçler uygulanacak ya da bu krediler de yine yapılandırılacak.
İnşaat firmaları kesimde 2018 ve 2019 yıllarında yaşanan daralma nedeniyle finansal açıdan baskı ile karşı karşıya kaldı. 2020 yılında sağlanan kredi imkanları inşaat bölümü için kıymetli bir dayanak oldu. Finansal kredibilitenin büyük değer taşıdığı inşaat kesiminin 2021 yılı ağustos ayı sonu prestijiyle bankalardan kullandığı kredi büyüklüğü 312,6 milyar TL, geri dönmeyen kredilerin büyüklüğü ise 29,3 milyar TL düzeyinde oldu.
İnşaat dalı bu çerçevede finansal borçlarının yine yapılandırılması imkanından yararlanmaya devam ediyor. 2021 yılı eylül ayı prestijiyle inşaat kesiminde toplam 41 firmanın 12,43 milyar TL büyüklüğündeki kredisi yine yapılandırıldı. Büyük ölçekli uygulama kapsamındaki firma sayısı 34 ve kredi hacmi 12,36 milyar TL oldu. Tekrar yapılandırmaların daha çok büyük ölçekli inşaat firmalarında yapıldığı görüldü.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
