Otoyol Geçiş Fiyatlarına Uygulanan Faiz Kanuna Uygun Ancak Tüzel Değil
Türkiye’nin birinci ve tek trafik radyosu Radyo Trafik’te HGS geçiş ihlaline uygulanan faiz değerlendirildi. Tüketici Dernekleri Federasyonu Hukuk Komitesi Üyesi Avukat Ali İhsan Arıcan, vaktinde ödenmediğinde 4 kat faiz uygulanan geçiş fiyatlarının kanuna uygun olduğunu lakin türel olmadığını söyledi.
Radyo Trafik’te yayınlanan “Figen Yemenici ile Tüketicinin Sesi” programında birçok kişinin mağduriyet yaşadığı HGS geçiş ihlali için uygulanan faiz konuşuldu. 15 gün içinde ödenmeyen otoyol geçiş fiyatlarına ceza ismi altında 4 kat faiz uygulanıyor. Tüketici Dernekleri Federasyonu Hukuk Komitesi Üyesi Avukat Ali İhsan Arıcan, vaktinde ödenmeyen geçiş ihlali fiyatlarının yasal olduğunu lakin türel olmadığını anlattı.
“CEZA DEĞİL FAİZ, KAÇAK DEĞİL VERESİYE GEÇİŞ”
Paralı otoyollar ve geçiş fiyatlarının kıymetli bir noktaya geldiğini, fiyatların çok yüksek olduğunu kaydeden Ali İhsan Arıcan, “Bu hususta kimi belirsizlikler var. Kanuna baktığımızda Karayolları Genel Müdürlüğü’nün işlettiği paralı otoyollar ile ilgili başka, Yap-İşlet-Devret Sistemi ile yapılan otoyolların durumu farklı olarak düzenlenmiş. Ödenen paraların büyük bir çoğunluğunu halkımız ceza diye isimlendiriyor. Borçlar hukukuna baktığımızda, ikili borç ilgilerinde bir taraf yükümlülüğünü yerine getirmediğinde kontrata ceza koşulu hususu konuyor. Borç vaktinde ödenmediğinde faiz kuralı da olabiliyor. Otoyolları işleten şirketler kamuya bir hizmet sunuyor. Hizmeti kullanan ile sunan ortasında bir mukavele yapılmış oluyor. Mukaveleye nazaran otoyoldan geçince o anda olmasa da 15 gün içinde fiyatı ödenmesi gerekiyor. Para ödemeden geçişlerin hukuksal tarifi “veresiye hizmet” alımıdır. Kanunda, 30. unsurun 5. fıkrasına nazaran işletme hakkı verilen otoyollarda geçiş fiyatını ödemeden geçen araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş fiyatıyla birlikte 4 katı meblağında gecikme faizi uygulanabiliyor. Bu, geç ödemeden doğan bir paradır. Şahsi görüşüme nazaran ise 4 kat faiz alınması epeyce fazladır.” değerlendirmesinde bulundu.
“4 KAT OLMAMALI, YÜZDE UYGULANMALI”
“Muhatabımız araç sahibidir. Para ödemeden geçen de şofördür, ikisi farklı olabilir.” diyen Arıcan, araç sahiplerinin haberinin olmadığı bir mevzuda 4 kat üzere bir yaptırım yapılmasının gerçek olmadığından bahsetti. Tebligatlarda da eksiklik olduğunun altını çizen Tüketici Dernekleri Federasyonu Hukuk Kurulu Üyesi Avukat Ali İhsan Arıcan, “Sizden bir ödeme alınacaksa kesinlikle bundan haberiniz olması gerekiyor. Veresiye geçiş yaptığımız vakit, aracınızın geçiş fiyatı talep edilmeli ve ‘ödemediğiniz vakit düzenlemeye nazaran 4 kat para ödeyeceksiniz’ denmeli. Sorumlu olan kişinin bundan haberi olmalı, tekrar ödemeyi yapmıyorsa faizini ödemek zorunda kalsın. Ceza ismi altında bir ödeme değil, 15 gün içinde ödemezsen ayda muhakkak bir yüzde ile ödeme olmalı. Veresiye geçişlere karşı, vaktinde fiyatını ödemeyenlere faiz ödetilmeli.” tabirlerini kullandı.
MAHKEME BİLDİRİM EDİLMESİNE GEREK OLMADIĞINA HÜKMETMİŞ
Ali İhsan Arıcan, tüzel çerçevede ceza kuralı yahut gecikme faizi ismi altında değerlendirildiğinde ceza kaidesinin çokluğu konusunda mahkemelerin müdahale etme yetkisi olduğunu bildirdi. 4 kat ceza kaidesi konusunda mahkemelerin bunu kaldırabileceğini söyleyen Avukat Arıcan, “Mahkemelerimiz maalesef bunu yapmıyor. Bildiri konusunda mahkemelerin farklı tavrı var. İstanbul’da bir Ticaret Mahkemesi, ceza olarak ödenecek parayı, bildirim edilmediği için cezayı kaldırmış, yalnızca geçiş fiyatının ödenmesine karar vermiş. Otoyol şirketi de istinaf etmiş ve istinaf mahkemesi de bildiri edilmesine gerek olmadığına hükmetmiş.” formunda konuştu.
BASINDA ÇIKAN “EMSAL KARAR” HABERİ
Geçtiğimiz aylarda İzmir-İstanbul otoyolunda HGS geçiş ihlali nedeniyle fiyatın 4 katı ceza kesilmesini mahkemenin yasaya muhalif bulduğu yazılmıştı. Avukatlar kararın, yetersiz bakiye sonucunda otoyol fiyatının ödenmediğinden habersiz olmaları nedeniyle geçiş fiyatını misliyle ödemek zorunda kalan binlerce tüketici bakımından emsal olacağını belirtmişti. Tüketici Dernekleri Federasyonu Hukuk Komitesi Üyesi Avukat Ali İhsan Arıcan, bahisle ilgili, “Basında yer alan haberlerde, mahkemelerin kendi kararlarını ve münasebetlerini göremedim. Bunları görmediğim sürece bir şey diyemem. Hakem heyetlerinin verdiği kararın tüketici mahkemesine taşınması sonucu verildiği söyleniyor. Bu cins kararlar daha üst mahkemeye taşınamadığından Tüketici Mahkemesi’nin kararı mutlaktır. Bölge Adliye Mahkemeleri’nin verdiği kararı bizim için daha kıymetlidir.” yorumunda bulundu.
YASAYA NAZARAN 15 GÜN İÇİNDE ÖDEME YAPILMALI
Tüketicilere, ziyan görmemeleri ve 4 kat faiz ödememeleri için 15 gün içinde geçiş fiyatlarını ödemeleri tavsiyesinde bulunan Arıcan, “Kanuna uygun olsa da bu alınan paralar tüzel değil. Dünyanın hiçbir yerinde bu türlü bir düzenleme olduğunu düşünmüyorum.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
