Tüm et ve süt eserleri birebir değil: İklim krizi ve hayvancılık
Yeni yayınlanan bilimsel bir rapor, hayvancılık ve iklim hakkında daha nitelikli bir tartışmaya gereksinimimiz olduğunu gösteriyor. Göçebe hayvancılık üzere klasik metotlar ile endüstriyel hayvancılık ortasında mukayeseli bir tahlil yapan çalışma klasik hayvancılığın sürdürülebilir bir besin sistemi olarak iklim krizi açısından tek seçenek olduğunu gösteriyor. Esere değil üretim sürecine odaklanılması gerektiğini belirten rapor bu sene İngiltere’de gerçekleşecek BM İklim Konferansı öncesinde bu bahisteki tartışmalara bilimsel çalışmalara dayanarak yeni bir perspektif sunuyor.
İklim krizinin tesirleri her sene artarak hissediliyor. Türkiye de dahil olmak üzere tüm dünyada bu sene birçok canlının yok olmasına neden olan sel ve orman yangınları üzere afetler iklim krizi ve ona eşlik eden yanlış siyasetlerin sonuçlarının yalnızca birkaç örneği. Bilim insanları hakikaten fark yaratan tedbirler alınmaz ise bu tesirlerin sıklık ve kapsamının artmasını kaçınılmaz görüyor.
Tedbir alınması gereken alanlardan biri olarak kabul edilen besin üretimi ve tüketimi konusunda ise tartışmalar hala devam ediyor. Bu tartışmalar içerisinde et ve süt eserlerinin üretimi kıymetli bir yer tutuyor. Avrupa Araştırma Kurulu takviyesi ve Türkiye’den Yolda Girişimi’nin de dahil olduğu ve bu mevzuda ehil 13 kuruluşun iş birliği ile PASTRES araştırma programı liderliğinde bilimsel çalışmalara dayanarak hazırlanan yeni bir rapor bu tartışmalardaki eksiklik ve yanlışlıklara ışık tutuyor.
Çalışma et ve süt eserleri üretimi açısından klâsik hayvancılık ve endüstriyel hayvancılık ortasında radikal farklar olduğunu gösteriyor. Lakin bu farkların mevcut tartışmalar ve siyasetler tarafından çoğunlukla göz arkası edildiğini tespit ediyor.
Hayvancılıktan kaynaklanan sera gazı emisyonlara dair değerlendirmelerin birden fazla, büyük ölçüde gelişmiş ülkelerdeki endüstriyel hayvancılık sistemlerimi göz önünde tutarak taraflı bir biçimde gerçekleştiriliyor. Bu bahiste yapılan tüm tahlilleri pahalandıran rapor, bu tahlillerin örneğin yalnızca 0,4’ünün Afrika’daki bilgilere dayandığını gösteriyor.
Rapor fosil yakıt kullanımı nedeni ile endüstriyel hayvancılığın ürettiği ve sera gazları ortasında atmosferde en uzun ömürlü kalıcılığa sahip karbondioksit ölçüsünün da çok yüksek olduğunu gösteriyor. Endüstriyel hayvancılığın yüksek karbon salımı gerçekleştirmesinde değerli bir faktör olan endüstriyel yem muhtaçlığı birebir vakitte karbon tavrı açısından hayati ehemmiyete sahip mera ve orman üzere ömür alanlarının yok olmasına da neden oluyor.
Hayvanların hareketliliğine ve doğal bitki örtüsü ile beslenmesine dayanan göçebe hayvancılık üzere klasik hayvancılık sistemleri ise düşük fosil yakıt kullanımı sayesinde minimal seviyede bir karbondioksit salımına neden oluyor. Rapor klâsik hayvancılığın bir öteki sera gazı olan metan üretimi açısından ise yabani otoburlar ile neredeyse birebir ölçüde bir salıma neden olduğunu gösteriyor.
Mera ve ormanlar yeryüzündeki en büyük karbon depoları ortasında yer alıyor. Rapor bu nedenle karbon açısından varlıklı olan bu ömür alanlarının korumasını sağladığı ve yüksek karbon sabitleme kapasitesine sahip ekosistemleri desteklediği için, Türkiye’de Sarıkeçililer üzere toplulukların sürdürdüğü göçebe hayvancık ve gibisi klâsik metotların sağladığı karbon tavrının, neden oldukları karbon salımına neredeyse denk olduğunu belirtiyor. Rapor iklim krizine eşlik eden biyolojik çeşitlilik krizi ve klâsik otlatma usullerin biyolojik çeşitlilik için taşıdığı büyün kıymetin de göz önünde tutulması gerektiğini ortaya koyuyor.
Rapor bu nedenlerle göçebe hayvancılık üzere klâsik hayvancılık yollarının en iklim dostu hayvancılık biçimi olduğunu ve endüstriyel hayvancılıktan başka bir halde ele alınarak iklim değişikliğiyle uğraşta değerli bir araç olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini lisana getiriyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
