Tüpraş 2050’de Karbon Nötr Amacıyla Stratejik Dönüşüm Seyahatini Başlattı
Kurulduğu günden bu yana Türkiye’de gücün öncüsü olan Tüpraş, Koç Holding’in başlattığı Karbon Dönüşüm Programı kapsamında, güç bölümünün geleceğinde liderliği hedefleyen “Stratejik Dönüşüm Planını” açıkladı. Şirket, yeni güç kaynaklarına gerçekleştireceği yatırımlar ve güç verimliliği projelerinin katkısıyla, 2030 yılı prestijiyle faaliyetlerinden kaynaklanan karbon salımını, 2017 yılına nazaran yüzde 27 oranında azaltmayı, 2050’de ise karbon nötr olmayı taahhüt etti. Plan kapsamında Tüpraş, yatırımlarının büyük bir kısmını Sürdürülebilir Havacılık Yakıtları, yeşil hidrojen ve sıfır karbonlu elektrik üzere yeni güç kaynaklarına ayıracak. Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu: “Geleceğin gücünü üretmek için dönüşüyor, sürdürülebilir bir dünya için değişiyoruz. Önümüzdeki devirde rafineri faaliyetlerinde karbon salımını azaltırken, alternatif güç üretiminde de önemli bir oyuncu pozisyonuna gelmeyi planlıyoruz. Gayemiz; karbon nötr bir biçimde, farklı güç çeşitlerini entegre bir iş modeli ile üreterek, Türkiye’nin en büyük sanayi şirketi pozisyonumuzu güçlendirmek ve ülkemizin pak güç dönüşümüne öncülük etmek”
60 yıldır Türkiye güç bölümünün öncüsü pozisyonundaki Tüpraş’ın, geleceğin gücünü üretme maksadıyla oluşturduğu stratejik dönüşüm planı, şirketin Mecidiyeköy’deki yeni Genel Müdürlük binasında hibrit olarak gerçekleştirilen basın toplantısında açıklandı.
Stratejik Dönüşüm Planı dâhilinde Tüpraş, sürdürülebilirlik anlayışını destekleyen yeni alanlara yatırım yaparak, ülkemizde güç kesiminin dönüşümüne liderlik etmek için mevcut varlıklarını sürdürülebilir kârlı büyüme yaklaşımıyla yönetmeyi planlıyor.Aynı vakitte, emisyonlarını da azaltarak istikrarlı ve çeşitlendirilmiş pak güç portföyü ile karbon nötr bir güç şirketine dönüşmeyi hedefliyor.
Enerjimiz Geleceğe: Türkiye güç kesiminin pak güç dönüşümüne liderlik edeceğiz.
Sürdürülebilir bir dünya ve ömrün dengesigözetilerek “Enerjimiz Geleceğe” sloganıyla kurgulanan yeni plan kapsamında Tüpraş, dönüşüm için gereken kaynağı mevcut faaliyetlerine yönelik verimlilik ve katma bedelli eser yatırımlarından sağlamayı planlıyor. Şirket birinci periyotta, yeni güç yatırımlarının yüklü kısmını ise yeşil hidrojen üretimiyle entegre bir iş modeli kurmak için gereksinim duyduğu sıfır karbonlu elektrik tesislerine ayırmayı hedefliyor. Birebir vakitte biyoyakıtlar ve elektroliz tesisi yatırımlarında da değerli atılımlar gerçekleştirmeyi öngörüyor.
Tüpraş, birinci evre olarak, üretim faaliyetlerinden kaynaklı Kapsam 1 ve 2 emisyonlarını 2017’ye nazaran 2030 yılında yüzde 27, devam eden yatırımlarla da 2035 yılında yüzde 35 oranında azaltmayı taahhüt ediyor. Şirket, 2050 prestijiyle ise, karbon nötr olarak faaliyetlerine devam etmeyi hedefliyor.
“Düşük karbonlu bir gelecek bizi bekliyor”
Tüpraş’ın tarihinde çok değerli bir kilometre taşı, yeni bir devrin başlangıcı olan Stratejik Dönüşüm Planı’nı açıklayan Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu, konuşmasına, global İklim krizinin tüm dünyanın en değerli sorunu haline geldiğini vurgulayarak başladı. Koç Holding’in başlattığı Karbon Dönüşüm Programı’nı hatırlatan İbrahim Yelmenoğlu, “İklim kriziyle çabada ve düşük karbon iktisadına geçiş seyahatinde, Topluluğumuzun ortaya koyduğu vizyon doğrultusunda ilerliyoruz ve bu taraftaki çalışmalarımızı uzun vakittir sürdürüyoruz” dedi.
“Yeni bir global güç iktisadı oluşuyor”
Yelmenoğlu global güç bölümüne ait olarak şunları aktardı: “Uluslararası Güç Ajansı’nın Dünya Güç Görünümü 2021 raporuna nazaran, tüm dünyada güneş ve rüzgâr gücü, elektrikli araçlar ve öteki düşük karbon teknolojileri öne çıkarken yeni bir global güç iktisadı de oluşmakta. 2020 yılında dünya güç arzının 16’sı yenilenebilir kaynaklardan sağlanırken, fosil yakıtların hissesi, 29’u petrol olmak üzere toplamda 79 olarak gerçekleşti. Güç piyasasının geleceğine yönelik uzman kuruluşların birçok farklı öngörüsü olmakla birlikte, herkesin mutabık olduğu husus, petrolün, yerini kademeli bir halde düşük karbonlu alternatif güç kaynaklarına bırakacağı, lakin petrolün uzun yıllar değerli bir güç kaynağı olmaya devam edeceği yönünde”.
“2030 Türkiye güç kesimi için kıymetli bir kırılma noktası olacak”
Türkiye güç kesimiyle ilgili şirket öngörülerini de paylaşan İbrahim Yelmenoğlu, yeşil dönüşümün nispeten yakın vakitte sürat kazanmaya başladığını ve bunun da Tüpraş’ın gayelerine ulaşmasında birçok fırsat sunduğunu belirterek şöyle devam etti: “Bir yandan yeşil dönüşümün merkezindeki AB’ye komşu oluşumuz, başka yandan büyümeye devam eden iç pazar talebimizle Türkiye, çok özel bir pozisyonda yer alıyor. Elektrikli araçların, 2030’ların başından itibaren yeni binek araçlar satışında önder pozisyona ulaşacağını, tüm araç parkında ise 2040 sonrasında yüklü hisseye sahip olacağını öngörüyoruz. Hidrojenin 2030’dan itibaren kademeli büyüme sürecine gireceğini, temel ivmeyi ise 2040 sonrasında kazanacağını düşünüyoruz. Dünyanın önde gelen havacılık bölümlerinden birine sahip olan ülkemizde, 2030’a geldiğimizde, havacılık yakıtlarının yaklaşık yüzde 10’unun Sürdürülebilir Havacılık Yakıtlarından (SAF) oluşmasını, daha uzun vadede ise sentetik ve hidrojen bazlı yakıtların da bu havuza dâhil olmasını bekliyoruz. Bu beklentiler sonucunda Türkiye’de fosil yakıt tüketiminin 2030’da doruğa ulaşacağını iddia ediyoruz. 2030 sonrasında ise bilhassa dizel talebi kısmen hidrojen ve elektrikli araçlar ile yer değiştirmeye başlayacak. Buna karşın günümüzde büyük bir ithalat pazarı olan dizelde mevcut yerli rafinaj kapasitesine uzun bir müddet daha gereksinim olacağını bekliyoruz.
“Yeni periyotta Sürdürülebilir Rafinaj, Biyoyakıtlar, Sıfır Karbonlu Elektrik ve Yeşil Hidrojene odaklanacağız”
Tüpraş’ın gücünü geleceğe nasıl taşıyacağını ve yeni iş modelinin ayrıntılarını aktaran Yelmenoğlu, “Faaliyetlerini gerçekleştirirken her vakit “amaç odaklı şirket” olarak hareket ettiklerini, stratejilerini de tıpkı yaklaşımla kurguladıklarını lisana getirerek kelamlarına devam etti: Geleceğin Tüpraş’ını inşa ederken, tüm paydaşlarımızın beklentilerine yanıt verecek formda, eserlerimizi ve hizmetlerimizi dönüştüreceğimiz yol haritamızı çizdik. Stratejik Dönüşüm Planımız kapsamında dört iş alanına odaklanacağız. Bu alanları; Sürdürülebilir Rafinaj, Biyoyakıtlar, Sıfır Karbonlu Elektrik ve Yeşil Hidrojen olarak belirledik. Artan ve değişen tüketici davranışlarının da tesiriyle güç muhtaçlığı çeşitleniyor. Bu değişim ekseninde belirlediğimiz iş planı yeni güç çeşitlerine yönelik talebi karşılamak üzerine konseyi. Pak güce dönüşüm için önümüzde daha uzun ve şiddetli bir seyahat var. Son devirde güç piyasasında yaşanan dalgalanma ve fiyat artışları da bize bu dönüşümün istikrarlı ve planlı bir formda yapılmasının ne kadar değerli olduğunu bir kere daha hatırlattı. Aksi takdirde tüketicilerin yaşayacağı olumsuz tesirleri gösterdi”.
Sürdürülebilir Rafinaj: “Bugün faaliyetlerimizin merkezinde olan rafinaj, dönüşümümüzün de lokomotifi olacak”
İbrahim Yelmenoğlu, rafinajda düşük karbon iktisadına geçiş odaklı yahut kısa vakitte dönüşü olan projelere odaklanacaklarını, mevcut kapasitelerle daha pahalı eserleri daha düşük emisyonla üreteceklerini belirterek, “Güçlü kasımız olan rafinaj, dönüşümümüzün de temel lokomotifi olacak. Güç verimliliği, modernizasyon, karbonsuzlaştırma ve katma pahalı eser üretimi projeleri için 2035’e kadar yaklaşık 2,3 milyar dolarlık yatırım harcaması gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Rafinajın, 2030 yılına kadar faaliyet karımızın yüzde 90’ını, 2030-2035 ortasında ise yüzde 70’ini oluşturacağını öngörüyoruz” dedi ve kelamlarını şöyle devam ettirdi: “Rafinajdan elde edeceğimiz kaynağın büyük bir kısmını yeni alanlara ve karbon ayak izimizi azaltmaya aktarırken birebir vakitte geçmişten beri sürdürdüğümüz yüksek temettü dağıtma siyasetimizi da devam ettirmeyi hedefliyoruz. Yapacağımız yatırımlarla geleceğin Tüpraş’ını şekillendirirken, büyüyen Türkiye’nin güç muhtaçlığını düşük karbon iktisadına geçiş odağında karşılayacağız” dedi.
Biyoyakıtlar: “Türkiye’nin başkan Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı üreticisi olmayı hedefliyoruz”
Uluslararası Güç Ajansı Raporu’na nazaran, biyoyakıtların tüketiminin 2020’ye oranla 2050’de 5 kat artacağının öngörüldüğünü belirten İbrahim Yelmenoğlu, yeşil dönüşümde hem geçiş devrinde hem de uzun vadede biyoyakıtların tamamlayıcı rol oynamasının beklendiğini ve Tüpraş olarak besin dışı yenilenebilir kaynak ve atıklardan elde edilen, ikinci kuşak yakıtlara odaklandıklarını belirterek kelamlarını şöyle sürdürdü : “Hava nakliyeciliğinde biyoyakıtların rekabetçi avantaj sunacağını ve bölümün karbonsuzlaşmasında kıymetli rolü olmasını bekliyoruz. Uzun vadede sürecek kapasite yatırımlarımız ile Sürdürülebilir Havacılık Yakıtlarına odaklanarak ülkemizin küresel ölçekteki başkan kesimlerinden olan havacılık kesiminin, bugün olduğu üzere gelecekte de en büyük destekçisi ve iş ortağı olmaya devam edecek, emisyon azaltımlarına da önemli katkılar sağlayacağız. Yatırımlarımız ile 2030 yılında 400 bin ton biyoyakıt hammaddesi işlemeyi öngörüyor, 2035 sonrası periyotta ise Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı üretim kapasitemizi 3 katına çıkarmayı hedefliyoruz. Türkiye’nin en büyük SAF tedarikçisi olmayı planlıyoruz. Bu alanda entegrasyon kıymetli. Atık bitkisel ve hayvansal hammaddelerin büyük hacimlerde ve sürdürülebilir bir biçimde toplanması ve tedariğine yönelik çalışmalarımız da devam ediyor”.
Sıfır Karbonlu Elektrik: “Üreteceğimiz elektriğin büyük bir kısmını yeşil hidrojen üretimi için kullanacağız”
Uluslararası Güç Ajansı datalarına nazaran, küresel elektrik tüketiminin 2050’de 2020’ye oranla 2 kat artacağının öngörüldüğünü belirten Yelmenoğlu, “Elektrik, hem gelecekteki güç muhtaçlığının direkt ve çok daha verimli bir formda karşılanmasında hem de yeşil hidrojen üretiminde ana girdi olarak, güç kesiminde değerli bir role sahip olacak. Oluşacak önemli elektrik talebini karşılayacak kapasiteleri kurarken, iklim değişikliği ile uğraş anlayışımıza uyumlu halde, yalnızca sıfır karbonlu kaynakları değerlendireceğiz” dedi ve ekledi: “Batman’da birinci etap Güneş Gücü Santrali’nin kurulumunu tamamladık Kırıkkale’de de Güneş Gücü Santrali kuracağız. Sıfır karbonlu elektrik yatırımlarımızla öncelikle kendi alanlarımıza ve çoğunlukla yeşil hidrojen üretimine odaklanacağız. Kuracağımız tesislerde üreteceğimiz elektriğin büyük bir kısmını yeşil hidrojen üretimi için kullanırken vakit zaman optimizasyon ve tüketiciye sıfır karbonlu elektrik sağlamak gayesiyle da elektrik satışı yapmayı planlıyoruz. Elektrik seyahatimizde hem üretim hem de mümkün satın alımlarla; 2030’da yaklaşık 1GW, 2035’de ise 2.5 GW heyeti güce ulaşarak sıfır karbonlu elektrik alanında başkan firmalardan biri olmayı hedefliyoruz”.
Yeşil Hidrojen: “Hidrojen, vakit içinde yalnızca üretim süreçlerimizdeki bir girdi olmaktan çıkıp ana ticari eserlerimizden biri olmaya başlayacak”
Uluslararası Güç Ajansı’nın 2050 projeksiyonlarına nazaran, hidrojenin en yaygın olarak ulaşım kesiminde kullanılacağının öngörüldüğünü belirten İbrahim Yelmenoğlu; “Hidrojeni hâlihazırda rafineri süreçlerinde kullanıyoruz ve Türkiye’nin en büyük hidrojen üreticisi pozisyonundayız. Hidrojen üretim usulleri içinde sıfır emisyon ile ön plana çıkan elektrolizörlerle, yeşil hidrojen üretmeye odaklanacağız. 2025’ten itibaren yeşil hidrojen üretimine kademeli olarak geçerek, hidrojen üretiminden oluşan emisyonlarımızı 2040 yılında sıfırlamayı hedefliyoruz. Vakit içinde de hidrojen, yalnızca üretimimiz için bir orta eser olmaktan çıkıp ana eserlerimizden biri olmaya başlayacak. Ayrıyeten doğalgaz tüketimimiz önemli oranda düşeceği için ülkemizin cari açığının azaltılmasına değerli bir katkı sağlamayı hedefliyoruz. Tüpraş olarak yeni oluşacak bu alanda da öncü olmayı amaçlıyoruz. 2030’da lojistik ve ağır nakliyat alanında yeşil hidrojen satışı yapmaya başlamayı, geleceğin yakıtı olan yeşil hidrojen bedel zincirinde farklı alanlarda da faaliyet göstererek, ulaşım başta olmak üzere farklı birçok kesime hizmet veren, ihracat potansiyellerini kıymetlendirerek AB ile Türkiye ortasındaki köprü pozisyonunda çok taraflı bir oyuncu olmayı hedefliyoruz” dedi.
Yelmenoğlu, Tüpraş’ın bugüne kadar önceliklendirdiği dijitalleşme, Ar-ge ve inovasyon alanında yenilikçi ve öncü uygulamalarına da devam edeceğini söyleyerek “Bu büyük dönüşüme insan kaynağımızla da güçlü bir halde hazırız. Bilhassa kimya ve mühendislik alanında çok büyük bir uzmanlığa, tehlikeli iş kolunda memleketler arası emniyet standartlarında iş yapabilme yetkinliğine sahibiz. Halihazırda sahip olduğumuz donanımlı insan kaynağımızın bizi ayrıştıran özellikleriyle, gelecek için bir adım önde başlıyoruz. Gayemiz mevcut kaynaklarımızı geleceğin gereksinimlerine uygun formda değerlendirmek” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
