Türkiye Hazır Beton Birliği, günümüz iş modellerini etkileyen yeni çevreci yaklaşımlar konusunda farkındalığını arttırmak maksadıyla “Hazır Beton Ömür Döngüsü Rehberi” hazırladı. Bu rehberin inşaat bölümü ve inşaat gereçleri alanında hayat döngüsünü pahalandıran ve dalın durumunu bilgiler ile gösteren birinci rehber olduğunu vurgulayan Türkiye Hazır Beton Birliği İdare Şurası Lideri Yavuz Işık, “Hazır Beton Ömür Döngüsü Rehberi, yalnızca hazır beton bölümü ve paydaşları için değil, ömür döngüsü hakkında bilgi almak isteyen tüm kişi ve kurumlar için de örnek bir rehber niteliği taşıyor.” dedi.
Günümüz doğrusal iktisat modeli “al-kullan-at” prensibi ile çok ölçüde atık oluşmasına neden olmakla bir arada doğal kaynaklarının süratli bir formda tüketilmesine, çevresel bozulmaya, iklim değişikliğine, güç ve ham unsur tedarikinde meselelerin artmasına yol açmaktadır. Artan nüfus ve bu artışın doğurduğu muhtaçlıklar doğrusal iktisat modelinde ekonomik, toplumsal ve çevresel risklerin giderek artmasına da neden olmaktadır.
Döngüsel iktisat ise bir eserin yahut hizmetin ömür döngüsü bittiğinde dahi iktisadın içinde kalmasını sağlayarak kaynak verimli ve düşük karbonlu sürdürülebilir bir büyümeyi gerçekleştirmesini gayeler. Bir eserin döngü içinde tekrar kullanılmasının temelinde daha verimli süreçlerin oluşturulması, atıkların azaltılması, tekrar üretme ve geri dönüşüm bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler; global olarak önümüzdeki 40 yıl içinde 230 milyar m2lik yeni bir alan inşa edileceğini ve dünyadaki binaların mevcut taban alanının iki katına çıkacağını iddia etmektedir. Bu artışın büyük çoğunluğu Afrika ve Asya’da olacaktır, lakin 2060 yılına kadar 25 milyar m2 yeni inşaat alanı eklenecek olan Avrupa’da da hâlâ değerli bir büyüme beklenmektedir. Günümüzde pratik bir alternatifi olmayan beton, yeni bina ve altyapı talebini karşılamada kıymetli bir rol oynamaktadır ve oynamaya da devam edecektir.
Beton çevresel etkiyi azaltma potansiyeli yüksek bir yapı materyali hâline geliyor
Son yirmi yılda beton dalındaki mevcut gelişmeler, üretim teknolojisi ve beton yapıların gelişimi teknik parametrelerde ve ilgili çevresel tesirlerde performans değişikliğine yol açmıştır. Karışım optimizasyonu sayesinde beton; dayanım, mekanik performans, dayanıklılık ve çok yüklere karşı direnç açısından kıymetli ölçüde daha yeterli özelliklere sahip olmuştur. Beton giderek çevresel etkiyi azaltma potansiyeli yüksek bir yapı gereci hâline gelmektedir.
Betonun teknik ve teknolojik nitelikleri, tüm ömür döngüsü boyunca yapı sürdürülebilirliğinin birçok tarafı üzerinde kıymetli bir tesire sahiptir. Sürdürülebilirliğin (çevresel ve ekonomik) tüm değerli ve ilgili tarafları dikkate alınarak performans değerlendirilmesinde bütünsel bir yaklaşım gerekmektedir.
Bu doğrultuda çalışmalar yürüten Türkiye Hazır Beton Birliği, hazır beton kesiminin ve paydaşlarının döngüsel iktisat, ömür döngüsü tahlili, hayat döngüsü maliyeti, çevresel eser beyanı başta olmak üzere günümüz iş modellerini etkileyen yeni çevreci yaklaşımlar konusunda farkındalığını arttırmak gayesiyle “Hazır Beton Ömür Döngüsü Rehberi” hazırladı. Rehberin birinci kısmında ömür döngüsü tahlili, envanteri ve maliyeti üzere hususlar genel olarak açıklandı ve beton özeline girilmeden yeşil bina sertifikasyonu, gömülü karbon ve çevresel eser beyanı üzere kıymetli başlıklar ayrıntılıca işlendi. Rehberin ikinci kısmında hazır beton dalı irdelenirken Rehberin son kısmında ise husus ile ilgili değerli tabirlerin ayrıntılıca açıklamaları yapıldı.
Rehberin en değerli kısmı, kapsamlı bir kesim araştırması sonucu elde edilen datalar kullanılarak hesaplanan betonun çevresel performansı oldu. Araştırma kapsamında ülkemizdeki hazır betonun ortalama karbon ayak izini (gömülü karbon) hesaplamak için dayanım sınıfı bazında ortalama beton reçetelerinin tespit edilmesi amaçlandı. Ayrıyeten, çalışma kapsamında kesimin yakıt ve elektrik tüketimi ile ham unsur kaynaklarının ortalama aralıkları de araştırıldı ve bu datalar kullanılarak hesaplamalar yapıldı. Yapılan araştırmaya katılan üreticilerin toplam üretimi Türkiye hazır beton üretiminin 25’ini oluşturmaktadır. Bu oran emniyetli temsil için kâfi görüldü. Türkiye hazır beton bölümü tarafından üretilen eserlerin içerikleri ve üretim oranları dikkate alınarak geneli temsil eden “ortalama bir ürün” tespit edildi. Bu temsili eserin beşikten kapıya yani ham unsurların çıkarılması, işlenmesi, nakliyesi ve eserin üretilmesine kadar olan süreçteki karbon ayak izi 310 kg CO2 eq/m3 olarak hesaplandı. Çalışma kapsamındaki en düşük dayanım sınıfı olan C25/30 betonunda bu kıymetin 285 kg CO2 eq/m3 iken en yüksek dayanım sınıfı olan C45/55 betonunda 396 kg CO2 eq/m3 olduğu görüldü.
Sürdürülebilirliğe gündemimizde öncelikli olarak yer veriyoruz
THBB’nin Hazır Beton Hayat Döngüsü Rehberi hazırlamasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Türkiye Hazır Beton Birliği İdare Şurası Lideri Yavuz Işık, “Beton, dünyada en çok kullanılan insan üretimi gereçtir. Münasebetiyle betonun sürdürülebilir olması geleceğimiz için değerlidir. Bu nedenle sürdürülebilirliğe gündemimizde öncelikli olarak yer veriyoruz. 2017 yılından bu yana üyesi ve Bölgesel Sistem Operatörü olduğumuz İsviçre merkezli Beton Sürdürülebilirlik Kurulu (CSC) ile çalışmalarımızı sürdürüyoruz. CSC’nin Belgelendirme Kuruluşu olan THBB Kalite Garanti Sistemi de ülkemizde ve bölgemizdeki beton ve çimento tesislerini denetleyerek milletlerarası sürdürülebilirlik belgelendirme faaliyetlerine devam etmektedir.” dedi.
Hazır Beton Hayat Döngüsü Rehberi bir referans kaynak olacak
Günümüz iş modellerini etkileyen yeni çevreci yaklaşımlar konusunda hazır beton kesiminin ve paydaşlarının farkındalığını arttırmak emeliyle Hazır Beton Hayat Döngüsü Rehberi hazırladıklarını söz eden Yavuz Işık, “Bu rehber, inşaat bölümü ve inşaat gereçleri alanında ömür döngüsünü pahalandıran ve kesimin durumunu datalar ile gösteren birinci rehber oldu. Rehberimiz yalnızca hazır beton dalı ve paydaşları için değil, hayat döngüsü hakkında bilgi almak isteyen tüm kişi ve kurumlar için de örnek bir rehber niteliği taşıyor. Rehberin üniversitelerin inşaat mühendisliği kısımlarının ötesinde, mimarlık ve etraf mühendisliği kısımlarında de birçok akademisyen ve bu hususta çalışacak öğrenci için bir referans kaynak olacağını öngörüyoruz.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
