Türkiye İMSAD Gündem Buluşmaları’nın 45’incisi, ‘Küresel Tedarik Krizi ve Enflasyon’ başlığı altında gerçekleştirildi. Türkiye İMSAD İdare Şurası Lideri Tayfun Küçükoğlu, “Globalleşmenin baş döndürücü tesirinin yanında pandeminin getirdiği harikulâde şartlarla birlikte, emtia fiyatları ve temininde görülmemiş değişiklikler ve zorluklar yaşanıyor. Geleceği görmekte değerli derecede zorlandığımız bir süreçteyiz. Lakin başka taraftan pandemi sürecinde ülkemizin artan değeri, büyük potansiyeli ve güçlü geleceğine çok inanıyoruz” dedi. Toplantının konuşmacısı Ekonomist-Stratejist Fatih Keresteci ise şunları söyledi: “Bulunduğumuz bölge o denli bereketli ki ne vakit bir sorun oluşsa bu coğrafyanın avantajlarından faydalanıyoruz. Türkiye’nin değerli bir üretim üssü haline gelme ihtimali kuvvetli ve şu an bunu görüyoruz. 2030’da Türkiye iktisadının sahiden büyük bir iktisat olacağına inancım tam. 2030’un büyük Türkiye iktisadında varlıkların sahibi biz olacak mıyız? Bence temel sıkıntı bu.”
Türkiye İMSAD (Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği) tarafından 45’inci kere düzenlenen‘Gündem Buluşmaları’, Demirdöküm’ün katkılarıyla 21 Ekim Perşembe günü online olarak gerçekleştirildi. Açılışını Türkiye İMSAD İdare Konseyi Lideri Tayfun Küçükoğlu, moderatörlüğünü Türkiye İMSAD Lider Vekili Ferdi Erdoğan’ın yaptığı ‘Küresel Tedarik Krizi ve Enflasyon’ başlıklı toplantı, inşaat materyali sanayicileri, iş dünyasından isimler ve dal profesyonelleri tarafından ilgiyle takip edildi. Toplantının konuşmacısı Fatih Keresteci; faiz, enflasyon, kur, tedarik krizi ile ilgili merak edilen hususları iştirakçilerle paylaştı.
Üretim üssü olma yolundaki ilerleyişimizi sürdürüyoruz
Türk inşaat gereci sanayicilerinin pandemi devrini yüksek bir performansla geçirdiğini belirten Türkiye İMSAD İdare Şurası Lideri Tayfun Küçükoğlu, “Yurt içi ve yurt dışında artan talebi karşılayabilmek için yüksek performans gösteren endüstrimiz, gelecek ismine daha büyük düşünebilmek için de büyük bir güce ve potansiyele sahip olduğunu göstermiş oldu. 2020’yi üretimde yüzde 9,1’lik bir büyüme ile tamamladık. Artan talebi karşılama performansımızla 2021 yılını ihracatımızın da verdiği takviyeyle yüzde 20 üzere bir büyüme ile tamamlama yolundayız. Bu periyotta hem yurt içi kapasitesini hem bulunduğumuz coğrafyamızda üretim üssü olma yolundaki ilerleyişimizi emin adımlarla sürdürüyoruz” diye konuştu.
Önceki yıllarda geleceği kestirim edebilmek için geçmiş datalardan yararlanarak daha kolay tespitler yapılabildiğini tabir eden Tayfun Küçükoğlu, şunları söyledi: “Günümüzde her şey o kadar süratli ve radikal değişimler gösteriyor ki, artık geçmişe bakarak geleceği planlama imkanımız hayli azalıyor. Küreselleşmenin baş döndürücü tesirinin yanında pandeminin getirdiği fevkalâde şartlarla birlikte, emtia fiyatları ve temininde görülmemiş değişiklikler, zorluklar ve değişim yaşanıyor. Küresel enflasyon da dünyanın her yerinde önümüze çıkan öteki değerli bir başlık. Geleceği, hatta yarını görmekte değerli derecede zorlandığımız bir süreçteyiz. Fakat başka taraftan pandemi sürecinde ülkemizin artan değeri, büyük potansiyeli ve güçlü geleceğine çok inanıyoruz. Önümüzde tehditler, fırsatlar, belirsizlikler, baş döndürücü değişimler ve güçlü gelişim beklentilerimiz var. 2022 ve sonrasının bütçe, plan ve stratejilerini hazırlarken maksadımız inşaat gereçleri endüstrisinin ülkemize katkısını artırmak, beraberinde dünya ve coğrafyamızdaki tesirini yükseltmek olacaktır.”
Kur arttığı vakit ithal girdi maliyeti de yükseliyor ve bu ihracatta avantaj sağlamıyor
Konuşmasında, Türk Lirası paha kaybedince Türkiye’nin ihracatının artacağı, buradan da bir avantaj sağlanacağı halinde bir hipotez olduğunu lisana getirenEkonomist-Stratejist Fatih Keresteci, “Kur üst çıktığı vakit ihracatı artırma gayemiz çok başarılı olmuyor zira Türkiye’de net ihracatçı olarak bildiğimiz şirketler çok az. Genelde ihracatçıyım diyen şirketlerin birden fazla tıpkı vakitte ithalatçı. O yüzden kur arttığı vakit ithal girdi maliyeti de üst gidiyor ve bu ihracatı ucuzlatmıyor. İkincisi Türkiye’deki birçok yerli girdi maliyeti de döviz kurlarından direkt ve dolaylı etkileniyor. Yani su, elektrik, kira, doğal gaz… Fatura TL geliyor fakat gerisinden döviz kuruyla gidiyor. Hatta o denli ki iş gücü maliyetleri bile dolaylı olarak kurdan etkileniyor. O yüzden kur üst çıktığında biz asla çok büyük bir rekabet avantajı sağlamıyoruz” formunda konuştu.
“İhracatı en çok etkileyen öge, ihracat yaptığımız pazarlardaki talep ve kurun da öngörülebilir olmasıdır” diyen Fatih Keresteci şöyle konuştu: “Bizim ihracatımız son yıllarda bir ölçü arttı lakin dış ticaret haddi diye bir kavram var. Dış ticaret haddi, ihracat ünite bedel endeksinin ithalat ünite bedel endeksine bölünmesidir. Dış ticaret haddi 100’ün altına iniyorsa bizim ihracatımızın bedeli azalıyor. Yani biz bir ünite ithalat için daha çok ihracat yapmak zorunda kalıyoruz. Şu an TÜİK datalarına nazaran bu sayı 86, yani son 20 yılın en düşük sayısı. Biz ihracat yapıyoruz diye çok da sevinmeyelim zira bizim ihracatımızın pahası düşüyor. Aslında bunun ekonomik karşılığını da görüyoruz. Türkiye’de kişi başı GSYH 2013 yılında 12 bin 500 dolar ile tepe yaptı. 2020 yılı sayısı ise 8 bin 600 dolar. Bu 8 bin 600 dolar 2006’dan beri en düşük düzey. Biz aslında fakirleştiren bir büyüme yaşıyoruz. Yani Türkiye büyüyor lakin fakirleşen bir büyüme ile karşı karşıya.”
Türkiye’nin pozisyonunun ehemmiyetine dikkat çeken Fatih Keresteci, “Bulunduğumuz bölge o denli bereketli bir coğrafya ki, bu coğrafya için savaşmış cetlerimize minnet duymalıyız. Zira ne vakit bir sorun oluşsa bu coğrafyanın avantajlarından faydalanıyoruz. Mesela dünyada pandemi ile birlikte bir navlun krizi yaşandı. Çin’deki bir limandan Rotterdam’a yük götüren bir geminin maliyeti, Türkiye’den giden gemiye oranla 4-5 katına çıktı. Bu türlü bir ortamda bu artan maliyetler, üretimin Türkiye’ye gelmesi noktasında çok önemli bir imkan yarattı. O yüzden düşük ve orta teknolojik ağır alanlarda Türkiye’nin değerli bir üretim üssü haline gelme ihtimali kuvvetli ve şu an bunu görüyoruz. 2030’da Türkiye iktisadının gerçekten büyük bir iktisat olacağına inancım tam. 2030’un büyük Türkiye iktisadında varlıkların sahibi biz olacak mıyız? Bence temel sorun bu” diye konuştu.
AB işe yarayan eserleri geliştiriyor, biz eserin işe yaramasının peşinden gidiyoruz
Toplantının moderatörü Türkiye İMSAD İdare Heyeti Lider Vekili Ferdi Erdoğan ise dünyada ve Türkiye’de enflasyonist bir ortam olduğunu belirterek, “Kur, faiz, enflasyonun daima gündemi meşgul eden bir yapısı da var. Kur maalesef hayatımızın içinde var. İçinde bulunduğumuz coğrafya bir yandan fırsat bir yandan tehditleri de içeriyor. Avrupa üzere teknolojide, pazar büyüklüğünde, satın alma gücünde, demokraside, hukukta, insan haklarında gelişmiş olan bir coğrafya ile emtia ve güç kaynakları ülkeleriyle bezenmiş başka coğrafyanın tam ortasındayız. Bu türlü bakınca karşımızda bir fırsat durumu var ve burada biz yerimizi alıyoruz” dedi.
“AB işe yarayan eserleri geliştirirken biz eserin işe yaramasının peşinden gidiyoruz” diyen Ferdi Erdoğan, “İthalatın neredeyse 5’te biri güç, yarısı girdi gereçlerden oluşuyor. Güç kadar neredeyse ham unsur ithalatı kelam konusu. Geri kalanı da tüketim malları. Tüketim malları aslında daha düşük. Biz daha çok ihracatı ve büyümeyi yabancı kaynakla kotarırken her bir dolar ihracat için 1,5 dolar ithalat yapıyoruz. Bu hayatımızı doğal ki çok etkiliyor. İnşaat materyalleri endüstrisinde de ortalama yüzde 30 enerji ile yüzde 20 kadar da ithal girdi materyal var. Pandemi ile bir arada ‘Maske, Ara, Temizlik’ üçgeninden, ‘Mobil, Modüler ve Temassız’ bir hayata döndük. Taşa, toprağa dayalı inşaat materyallerinden, esere gerece akıl yüklenen birden fazla ithal olan çip ve sensörlere dayalı metalik materyallere gerçek da evrildik. Bu türlü olunca ithalat oranımız da arttı. Dünyada enflasyon yükseliyor. Bizde kur ve faiz münasebeti birbirine çok bağlı lakin enflasyonla yüksek bir seyri var. Bu türlü baktığımızda planlar tutmuyor” biçiminde konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı